حسن تبّانیآلِ تَبّان، یا تَبّانیان، خاندان مشهوری از دانشمندان و فقیهان حنفی مذهبی و سیاست پیشه خراسان در سده‌های ۴ و ۵ق/۱۰ و ۱۱م به روزگار سامانیان و غزنویان بودند. یکی از شخصیت‌های این خاندان، حسن تبّانی است. ۱ - معرفی اجمالیحسن تبّانی، در عصر محمود و مسعود غزنوی می‌زیست و به قول بیهقی، هرچند از معتمدان پایین‌دست بود، پیری شایسته و کارآمد بود. ۲ - مامور امر حکومتبه نوشته بیهقی، در ۴۳۲ که حسن تبّانی کهنسال بود، به او مأموریتی محول شد. در این سال کار سلجوقیان در خراسان بالا گرفت و مسعود به منظور مقابله با آنان فردی به نام شاه ملک را به حکومت خوارزم برگزید و حسن تبّانی را برای ابلاغ امر حکومت وی به خوارزم فرستاد، اما اهالی شهر نپذیرفتند و در نتیجه شاه ملک و حسن تبّانی با اهالی خوارزم جنگیدند و سرانجام شاه ملک فرمانروای شهر شد. [۱]
بیهقی، محمد بن حسین، تاریخ بیهقی، ج۱، ص۹۴۱ـ۹۴۴.
از حوادث زندگی حسن تبّانی بیش از این اطلاعی در دست نیست. ۳ - وفاتوفات او را پس از ۴۳۲ ذکر کرده‌اند. ۴ - پانویس
۵ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تَبّانیان »، شماره۳۲۰۶. دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل تبان»، شماره۳۹۴. رده‌های این صفحه : تبانیان | فقیهان ایران | فقیهان ایران سده پنجم(قمری) | فقیهان ایران سده چهارم(قمری) | فقیهان خراسان | فقیهان خراسان سده پنجم(قمری) | فقیهان خراسان سده چهارم(قمری) | فقیهان سده پنجم(قمری) | فقیهان سده چهارم(قمری)
|